ιπποφαές. Λιγα λόγια για την εως τώρα εμπειρία μας

Η μέχρι τώρα άποψη για την καλλιέργεια είναι ότι είναι σχετικά απαιτητική. Λέγοντας καλλιέργεια όμως εννοούμε την καλλιέργεια στην ολότητα της!  Είναι η έρευνα σχετικά με το φυτό και τις ανάγκες του, οι πληροφορίες που θα μας γνωστοποιήσουν τις ανάγκες αυτές, οι πηγές πληροφόρησης και η διασταύρωση των πληροφοριών, η προετοιμασία του χωραφιού και του εδάφους, η προμήθεια των δενδρυλλίων, η άρδευση, η ενίσχυση με διάφορες βιολογικές και οικολογικές πρακτικές και μεθόδους, η συνεχής μελέτη για το φυτό (κυρίως από ξένες πηγές όπου υπάρχει περισσότερο υλικό), η επικοινωνία με ειδικούς επιστήμονες, η γνωριμία και επικοινωνία με άλλους καλλιεργητές, η συνεχής διερεύνηση για πιθανή μελλοντική διάθεση του καρπού κλπ.  Μπορεί το φυτό να μην έχει πάρα πολλές απαιτήσεις φροντίδας αλλά η καλλιέργεια στην ολότητα της έχει και ήταν κάτι το αναμενόμενο.  Η γνώση για το φυτό στην Ελλάδα είναι δικαιολογημένα περιορισμένη αφού είναι κάτι νέο.  Έτσι η απόκτηση γνώσης ήταν και παραμένει το πρώτο ζητούμενο.  Αν όμως όλα γίνουν όμορφα, οργανωμένα και οι δραστηριότητες μας είναι εναρμονισμένες με τη φύση, τότε πιστεύουμε οτι το Ιπποφαές θα μας χαρίσει  καρπούς υγείας και οικονομική βιωσιμότητα.

Καλλιέργεια Ιπποφαούς - Η ιδέα, η οργάνωση, η εφαρμογή                                    Απο Σεπτεμβριο 2010 εως Φεβρουάριο 2013                                                                  Δημήτρης Κιτσικόπουλος 1. "Η ιδέα" - Τον Σεπτέμβριο του 2010 κυριαρχούσαν οι παρακάτω σκέψεις Ένα πολύμηνο ταξίδι στην Ασία ήταν η αφορμή (μεταξύ πολλών άλλων) της επανεξέτασης της σχέσης ανθρώπου και φύσης και κατά πόσο αυτοί μπορούν να συνεργαστούν σε μια ισότιμη βάση για να αλληλο-καλύψουν τις ανάγκες τους και όχι να αλληλο-εξουσιάζονται.  Είναι εφικτό αυτό να συμβεί; Σε μια χώρα που υποβαθμίζεται καθημερινά οικονομικά και πνευματικά πολλοί προτείνουν την ορθή ανάπτυξη της αειφόρου γεωργίας ως μια λύση για την οικονομική βιωσιμότητα και πνευματική ανάταση. Είναι εφικτό; Οι άνθρωποι μπορούν να συνεργαστούν; μπορούν να σχηματίσουν ευέλικτα και σύγχρονα συνεταιριστικά σχήματα; Είναι εφικτό; Αν θέλω να είμαι υγιής πρέπει μέσω της τροφής μου να προσλαμβάνω την υγεία αυτή.  Μπορώ να παράγω τροφή υγείας; Είναι εφικτό; Η εμπειρία μου ως καλλιεργητής είναι στο... 0.  Αν αποφασίσω να μελετήσω και να δοκιμάσω στην πράξη μπορώ να δημιουργήσω μια καλλιέργεια; Είναι εφικτό; Οι απαντήσεις δυστυχώς δεν μπορούσαν να δοθούν λεκτικά.  Έπρεπε να δοθούν μέσα από ενέργειες. Έτσι αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε μια μικρή πειραματική καλλιέργεια με Ιπποφαές

2. "Γιατι Ιπποφαές;"  Πολλά ήταν τα υπέρ και πολλά τα κατά για την επιλογή της καλλιέργειας Ιπποφαούς.  Γιατί τελικά επιλέξαμε αυτό το φυτό; Διότι ήταν κάτι νέο στην ολότητα του (καλλιέργεια, ανάγκες, γνώση, μεταποίηση, συλλογή, διάθεση, άνθρωποι κλπ).  Θέλαμε να πειραματιστούμε με κάτι το οποίο δεν θα έχει στιγματιστεί από όλα τα λάθη και τις παθογένειες του πρόσφατου ελληνικού γεωργικού παρελθόντος. Γιατί περιέχει πολύ υγεία.  Πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι χρειάζονται μια στροφή σε τροφές οι οποίες επιλέγονται πρώτα με γνώμονα την υγεία που προσδίδουν και κατά δεύτερο την ικανοποίηση των αισθήσεων. Γιατί η καλλιέργειά του δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Γιατί μπορούν να παραχθούν πολλά προϊόντα από το Ιπποφαές. Γιατί η συγκυρία ήταν τέτοια που έφτασαν σε εμάς σχετικές πληροφορίες όπως ημερίδες, άρθρα, βιβλία κλπ.

Μια πασχαλίτσα επισκέπτεται ένα νεαρό δεντράκι μας!

3. "Τα θέματα προς επίλυση" - Ηταν αρκετά... Δεν είχαμε ιδιαίτερη εμπειρία από καλλιέργειες.  Η λύση βέβαια ήταν πολύ απλή.  Αποκτάς την εμπειρία όταν καλλιεργείς, υπάρχει κανένας άλλος τρόπος;  Το βασικότερο όπλο εδώ είναι η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ.  Μέσα στο χωράφι τα πάντα μιλάνε, αν παρατηρήσεις προσεκτικά, τα ακούς.  Για το λόγο αυτό λοιπόν σε τακτά χρονικά διαστήματα πηγαίνουμε στο χωράφι όχι για δουλειά αλλά για απλή παρατήρηση.  Δεν είχαμε γνώση για το φυτό.  Η απάντηση σε αυτό ήταν πολύ, πάρα πολύ, διάβασμα και μελέτη.  Κυρίως από ξένες πηγές και βιβλιογραφία, ψάξιμο στο internet αλλά και συζητήσεις με ειδικούς και άλλους καλλιεργητές.  Η συσσώρευση πληροφοριών ήταν και ένας από τους λόγους που προέκυψε η ιδέα για αυτή την ιστοσελίδα. Δεν είχαμε κτήμα αλλα ούτε και λεφτά για να αγοράσουμε.  Τελικά ένας φίλος μας, μας παραχώρησε ένα χωράφι του για την πειραματική μας καλλιέργεια.  Τον ευχαριστούμε θερμά για τη βοήθεια, την εμψύχωση και τη γενικότερη στήριξη του.

Θέμα: Τι ξέρουμε για τις ποικιλίες;

4. "Η οργάνωση" Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010 To Business Plan - Το πρώτο βήμα ήταν η σύνταξη ενός business plan.  Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο διότι σε οδηγεί να απαντήσεις, έγκαιρα, κάποια βασικά ερωτήματα που θα βρεις σίγουρα μπροστά σου, έτσι είσαι πάντα προετοιμασμένος.  Είναι επίσης ένας τρόπος δυναμικής (συνεχώς το ανανεώνουμε) καταγραφής του τρόπου σκέψης του εγχειρήματος ώστε να το διαβάζουμε και να θυμόμαστε τις απαντήσεις που είχαμε δώσει πχ σε ένα ερώτημα που μας είχε απασχολήσει πριν ένα χρόνο και τώρα επανέρχεται.  Έτσι μέσω του business plan (η σύνταξη του διήρκεσε 2 μήνες) σκεφτήκαμε, έγκαιρα, θέματα όπως: Τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε; Πότε θα ξεκινήσουμε; Τι γκάμα προϊόντων θα μπορούσαμε να έχουμε από το Ιπποφαές; Είναι το έδαφος κατάλληλο; Ποια τα χαρακτηριστικά του φυτού; Ποιες οι ανάγκες τους; Ποια είναι η αγορά στην Ελλάδα; Υφίσταται αυτή τη στιγμή αγορά; Αν όχι πότε θα αρχίσει να δημιουργείται και πώς; Μπορούμε και εμείς να συμβάλλουμε με κάποιο τρόπο; Ποια η ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά; Ποιες οι προοπτικές της αγοράς του Ιπποφαές; Πόσο υπολογίζεται το ρίσκο του εγχειρήματος σε χρόνο και χρήμα; Ποιο είναι το budget μας; Ποια είναι αναλυτικά τα κόστη; ποιες εργασίες πρέπει να γίνουν; με ποια σειρά και πότε; Τι μπορούμε να γνωρίζουμε για τη διάθεση, μεταποίηση, αποθήκευση, μεταφορά, τυποποίηση, συσκευασία κλπ στην Ελλάδα; SWOT analysis (Τα δυνατά μας σημεία- οι αδυναμίες μας- οι ευκαιρίες - τα προβλήματα).  Όλα τα παραπάνω ερωτήματα μας βοήθησαν να ψαχτούμε.  Να απαντήσουμε σε όσα μπορούμε μόνοι μας και για τα υπόλοιπα να διαβάσουμε και να μιλήσουμε με ειδικούς και καλλιεργητές. Παραγγελία φυτών (Δεκ'10) - Αφού απαντήσαμε όσο μπορούσαμε καλύτερα σε όλα τα παραπάνω, παραγγείλαμε τα φυτά. Παραγγείλαμε 201 φυτά.  20 αρσενικά και 180 θηλυκά.  Η ποικιλία ήταν η Frugana.

09 Ιανουαρίου 2011 - Η φύτευση 5. "Βασικές Εργασίες" Όργωμα-φρεζάρισμα: Την 1η εβδομάδα Φεβ'11, κάναμε το όργωμα και το φρεζάρισμα. Περίφραξη: Την 1η εβδομάδα Φεβ'11, κάναμε την περίφραξη.  Την περίφραξη την κάναμε μόνοι μας, με την εθελοντική βοήθεια από φίλους.  Αγοράσαμε τα υλικά (σίδερα, σύρμα, σίτα κλπ) και εν συνεχεία κάναμε όλες τις απαραίτητες εργασίες.  Ήταν μια σχετικά εύκολη διαδικασία.  Περιφράξαμε ένα κτήμα 1.5 στρέμματος μέσα σε δύο ημέρες. Χάραξη γραμμών: 1η εβδομάδα Φεβ'11.  Πριν προχωρήσουμε στη φύτευση σημειώσαμε πού θα μπει το κάθε φυτό.  Η κάθε σειρά απέχει 4 μέτρα από την επόμενη και η απόσταση μεταξύ των φυτών σε κάθε σειρά είναι 1.5 μέτρο.  Πήραμε σπάγκο και πασαλάκια για να καθορίσουμε τις σειρές.  Βγήκαν 7 σειρές, η κάθε μια ήταν περίπου 43 μέτρα.  Προσέξαμε ώστε οι γραμμές να βρίσκονται στην διαδρομή του ήλιου! Σημειώστε ότι τι Ιπποφαές θέλει πολύ ήλιο και έτσι δεν πρέπει να σκιάζεται.   Φύτευση: 2η εβδομάδα Φεβ'11. Μέσα σε δύο ημέρες κάναμε τη φύτευση.  Για τη φύτευση των αρσενικών και θηλυκών ακολουθήθηκε το το παρακάτω διάγραμμα (κλίμακα 1:1500)

26 Μαρτίου 2011 - To δίκτυο άρδευσης 6. "Δίκτυο άρδευσης" 4η εβδομάδα Μαρ'11. Εγκαταστήσαμε το δίκτυο άρδευσης.  Ένας κεντρικός πλαστικός σωλήνας Φ63 τον οποίο τοποθετήσαμε κατά μήκος των γραμμών.  Επάνω σε αυτόν συνδέσαμε 7 σωλήνες Φ20 ώστε να τρέχουν παράλληλα με τις γραμμές φύτευσης δίπλα στα δεντράκια.  Στους σωλήνες των Φ20 και δίπλα στα δεντράκια (όχι ακριβώς στον κορμό αλλά περίπου 20 εκ πιο δίπλα) τοποθετήσαμε από ένα μπέκ για κάθε δεντράκι.  Το μπέκ είναι τύπου στάγδην και η παροχή του είναι 24 λίτρα/ώρα. Τα υλικά που χρειαστήκαμε ήταν: ένας πλαστικός σωλήνας Φ63, 7 πλαστικοί σωλήνες Φ20, 201 μπέκ σταγδην, ρακόρ, μούφες, σέλες και ένα ειδικό εργαλείο για το τρύπημα του σωλήνα Φ20 για να κουμπώσουν τα μπέκ.

26 Ιουνίου 2011 - εδαφοκάλυψη Μάρτιος 2012 - Κοπριά

7. Εργασίες και Εφαρμογές - Εφαρμογή με Ζεόλιθο.  4η εβδομάδα Ιουνίου 11.  Βάλαμε περίπου 100 kg ζεόλιθο.  Το ιδανικό θα ήταν να το είχαμε κάνει κατα την προετοιμασία του χωραφιού και πρίν τη φύτευση αλλα τοτε ουτε καν γνωρίζαμε τον ζεόλιθο.  Περισσότερα για την εφαρμογή και τον ζεόλιθο εδω. - Εφαρμογή με ΕΜ (Ενεργοί Μικροοργανισμοί). 4η εβδομάδα Ιουνίου 11'.  Στην ουσία τότε ξεκινήσαμε μια διαδικασία ραντίσματος με ενεργούς μικροοργανισμούς (ΕΜ) την οποία επαναλαμβάνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα. Περισσότερα εδώ - Εφαρμογή με μυκόρριζα. 2η εβδομάδα Μαΐου και 4η εβδομάδα Ιουνίου 11'.  Η μυκκόριζα είναι ένας μύκητας που ενισχύει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και την ανθεκτικότητα του φυτού.  Ιδανικά θα έπρεπε να είχαμε κάνει την εφαρμογή κατά τη φύτευση.  Η εφαρμογή έγινε σε δύο δόσεις με ριζοπότισμα. Η πρώτη έγινε τη δεύτερη εβδομάδα Μαΐου 11' και η δεύτερη την 4η εβδομάδα του Ιουνίου 11'. περισσότερα εδώ - Εφαρμογή με ΕΜ Bokashi.  Πρόκειται για οργανικά υπολείμματα τα οποία τοποθετούνται μαζί με ΕΜ μέσα σε κλειστό δοχείο απουσία αέρα.  Μετά από μερικές εβδομάδες ζύμωσης, έχουμε ένα άριστης ποιότητας οργανικό λίπασμα το οποίο βάλαμε στα φυτά μας. Περισσότερα εδώ - Εφαρμογή με Compost.  Φτιάχνουμε το δικό μας Compost από οργανικά υπολείμματα από τροφές, υπολείμματα από το χωράφι κλπ.  Όποτε έχουμε compost (παίρνει 2-3 μήνες για να γίνει) το βάζουμε στο χωράφι.  Περισσότερα εδώ - Εφαρμογή με Προβιοτικό Εκχύλισμα Βοτάνων.  Χρησιμοποιώντας ΕΜ και βότανα, παρασκευάσαμε ένα Προβιοτικό Εκχύλισμα Βοτάνων και ψεκάσαμε με αυτό τα φυτά μας. Περισσότερα εδώ. - Εδαφοκάλυψη. Την 4η εβδομάδα Ιουνίου '11, λόγω αγριόχορτων (κυρίως περικοκλάδων) αποφασίσαμε να κάνουμε μια εδαφοκάλυψη με άχυρα.  Τον Μάρτιο του 2012 κάναμε εδαφοκάλυψη με ειδικό πλαστικό.  Περισσότερα εδώ. - Εφαρμογή με κοπριά.  Μάρτιος 2012. Εφαρμογή με καλά χωνεμένη κοπριά.  Πήραμε καλά χωνεμένη κοπριά, τη ρίξαμε ομοιόμορφα σε όλη την επιφάνεια του χωραφιού και εν συνεχεία αναμοχλέυσαμε για να ενσωματωθεί.  Ρίξαμε 1,5 τόνο στο στρέμμα. Περισσότερα εδω. - Κλάδεμα.  Ιανουάριος 2013.  Το πρώτο έτος, όταν έγινε και η φύτευση, δεν έκανα κάποιο κλάδεμα.  Την δεύτερη και την τρίτη όμως χρονιά έκανα.  Διαβάστε εδω για τις πληροφορίες που έχω συλλέξει και τι έχω κάνει. - Κοπή χόρτων.  Απρίλιος 2012. Το ιπποφαές έχει αρκετά επιφανειακό ριζικό σύστημα το οποίο μπορεί να ξεκινάει και απο τα 8 εκ απο την επιφάνεια του εδάφους.  Επιπλέον, το ριζικό σύστημα πλέον έχει σε αρεκτά μεγάλη επιφάνεια.  Τα δύο παραπάνω στοιχεία, σε συνδυασμό με το γεγονός οτι το ριζικό του σύστημα απαιτεί ενα ελαφρύ και καλά αεριζόμενο έδαφος, αποφασίσαμε να μην ξαναχρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε βαρύ μηχάνημα.  Έτσι με ένα βενζινοκίνητο χλωροκοπτικό θα κόβουμε τα χόρτα και θα τα αφήνουμε να σαπίζουν ώστε να προσφέρουν λίπανση (χλωρή λίπανση) στα φυτα μας. - Κόμποστ απο φύκια.  Μαιος 2012. Φτιάξαμε κόμποστ απο φυκια και κάναμε μια εφαρμογή σε ενα τμήμα στο χωράφι.  Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερα για το τρόπο αλλα και τα οφέλη Εδαφοκάλυψη με πλαστικό - Μάρτιος 2012 Απρίλιος 2012. Μετά την κοπή των χόρτων

30 Μαρτίου 2011 - πότισμα Στατιστικά άρδευσης - Ιπποφαές, Δαμάστα -πατήσετε για μεγέθυνση- Στατιστικά άρδευσης - Ιπποφαές, Δαμάστα -πατήσετε για μεγέθυνση- 8. "Η περιποίηση" - Βοτάνισμα. Είναι το καθάρισμα από αγριόχορτα.  Είναι κάτι πολύ βασικό αφού το Ιπποφαές, ειδικά όταν ακόμη προσπαθεί να αναπτυχθεί, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο.  Από τις αρχές Μαΐου '11, μέχρι να κάνουμε την εδαφοκάλυψη με άχυρα, το βοτάνισμα ήταν μια δύσκολη και πολύ συχνή εργασία.  Αφιερώναμε τουλάχιστον 2-3 μέρες σε 10-11 μέρες για να κάνουμε το ξεχορτάριασμα γύρω από τα φυτά.  Όταν κάναμε την εδαφοκάλυψη με τα άχυρα, τα περισσότερα αγριόχορτα έπαψαν να αποτελούν πρόβλημα, αλλά οι περικοκλάδες συνέχιζαν να εμφανίζονται.  Έτσι πάλι χρειαζόταν ξεχορτάριασμα γύρω από τα φυτά (η εδαφοκάλυψη πρέπει να αφήνει ένα κενό περιμετρικά του κορμού του φυτού).  Το πρόβλημα δεν εξαλείφθηκε αλλά περιορίστηκε αρκετά.  Έτσι, μετά την εδαφοκάλυψη,  ξεχορταριάζαμε κάθε περίπου 14 ημέρες και επαρκούσε 1 μέρα δουλειάς.  Το 2012 κάναμε εδαφοκάλυψη με ειδικό πλαστικό και η δουλειά περιορίστηκε αρκετα.  Χώρια οτι τη δεύτερη χρονιά τα φυτά ήταν πιο μεγάλα και δυνατά με αποτέλεσμα να μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τα αγριόχορτα.      - Πότισμα. Η διάρκεια ποτίσματος είναι κάτι το οποίο μεταβάλλεται.  Γενικώς στο Ιπποφαές δεν κάνει καλό το πολύ νερό αλλά επίσης δεν πρέπει να μείνει και χωρίς νερό, ειδικά το πρώτο έτος που δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά το ριζικό του σύστημα.  Έτσι προσέχουμε πάντα το έδαφος γύρω από τα φυτά να είναι νωπό αν σκάψουμε ελαφρά με το χέρι.  Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το αν έχει βρέξει η όχι, τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, το είδος αέρα που πιθανά να φυσάει κλπ.  Όταν κάναμε την εδαφοκάλυψη και μετά, διαπιστώσαμε ότι η συγκράτηση (λόγω της μη εξάτμισης) νερού ήταν εντυπωσιακή, έτσι και η απαίτηση για νερό ήταν μικρότερη.  Σε γενικές γραμμές, κατά τους ζεστούς μήνες (Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος) ποτίζαμε 1 φορά την εβδομάδα.  Η διάρκεια (σύμφωνα με τα στοιχεία που διατηρούμε) ήταν κατά μέσο όρο 1 ώρα και 22 λεπτά.  Τα μπέκ μας έχουν παροχή 24 λίτρα/ώρα, κάτι που μας δίνει μια ενδεικτική τιμή των 33 λίτρων νερού ανα δέντρο ανα εβδομάδα. Βλέπε διπλανό πίνακα.  Φυσικά αυτό διαφέρει ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες της κάθε περιοχής (αέρας, θερμοκρασία) αλλα φυσικά και το κατα πόσο βαρύ ή ελαφρύ είναι το κάθε έδαφος.  Ενα βαρύ έδαφος θα θέλει λιγότερο νερό σε σχέση με ενα ελαφρύ.  Ολα αυτά φαίνονται στην πράξη και γι'αυτο πρέπει ο καλλιεργητής να παρατηρεί την υγρασία τους εδάφους γύρω απο το δέντρο.  Πολύ νερό θα δημιουργήσει προβλήματα, όπως φυσικά και η ξηρασία απο την άλλη πλευρά. Να σημειώσουμε επίσης ότι το καλοκαίρι του 2012 ήταν εξαιρετικά θερμό στην περιοχή μας (βλέπε και σχετικούς πίνακες) κάτι που είχε ως αποτέλεσμα αυξημένες ανάγκες για πότισμα.  Δυστυχώς κατα τον μήνα Ιούλιο δεν ανταποκριθήκαμε όπως θα έπρεπε και έτσι είχαμε κάποια προβλήματα.  Ευτυχώς προσαρμοστήκαμε σχετικά έγκαιρα στις νέες απαιτήσεις για νερό. πηγη http://www.ippofaesplus.com