Ρυγχίτης / Rhynchites (Coenorrhinus) cribripennis
| Ρυγχίτης Rhynchites (Coenorrhinus) cribripennis |
Curculionidae, Κολεόπτερα
Έντομο της Αν.Μεσογείου και προσβάλλει μόνο την ελιά.
Ζημιά
Κατατρώγει τα τρυφερά φύλλα, τις ταξιανθίες, τους τρυφερούς βλαστούς και τους καρπούς. Στους τελευταίους εμφανίζονται μεγάλες ακανόνιστες κηλίδες με τη μορφή κρατήρα. Σε περίπτωση έντονης προσβολής προκαλείται πτώση των νεαρών καρπών και παραμόρφωση των φύλλων. Επιπλέον στις κηλίδες αναπτύσσεται δευτερογενής προσβολή από το Prolasioptera berlesiana και από το Camarosporium dalmatica, που επιτείνουν την καταστροφή του καρπού.
Εχθρός
Το έντομο είναι ρυγχοφόρο, χρώματος καστανοκόκκινου και καλύπτεται από χνούδι στη νωτιαία περιοχή. Συμπληρώνει μια γενεά ανα δύο έτη. Διαχειμάζει ως ανεπτυγμένη προνύμφη στο έδαφος τον πρώτο χειμώνα και σαν ακμαίο στο έδαφος τον επόμενο. Την άνοιξη εξέρχεται και αρχίζει να τρέφεται από τα φύλλα και τις τρυφερές κορυφές. Αργότερα μετακινείται στους καρπούς, όπου τρυπά τον πυρήνα που δεν έχει ξυλοποιηθεί ακόμα και τρέφεται από το γαλακτώδες ενδοσπέρμιο. Τον Ιούλιο τα θηλυκά ωοτοκούν στον ξυλοποιημένο πυρήνα μη προσβεβλημένων καρπών και οι εκκολαπτόμενες προνύμφες τον διατρυπούν και τρέφονται από το εσωτερικό του. Το φθινόπωρο, όταν έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους ανοίγουν τρύπα στον καρπό, εξέρχονται και πέφτουν στο έδαφος, όπου νυμφώνονται. Εκεί παραμένει μέχρι το επόμενο καλοκαίρι ή τις αρχές του επόμενου φθινοπώρου. Γίνεται η νύμφωση και η ενηλικίωση τον χειμώνα, όπου θα διαχειμάσουν.
Αντιμετώπιση
Στις περιοχές όπου εμφανίζονται συχνά προσβολές από ρυγχίτη, συστήνονται ψεκασμοί με κατάλληλα εντομοκτόνα αμέσως μετά την άνθηση, την εποχή που εξέρχεται από το έδαφος. Επίσης, η καλλιέργεια του εδάφους συντελεί στη μείωση των πληθυσμών του ρυγχίτη, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος του βιολογικού του κύκλου είναι μέσα στο έδαφος. Σε περιοχές που το έντομο εμφανίζει πληθυσμιακές εξάρσεις, θα πρέπει να δημιουργηθεί σύστημα παγίδευσης των τέλειων εντόμων κατά την πρώτη τους εμφάνιση την άνοιξη (π.χ. τίναγμα των κλάδων νωρίς το πρωϊ και συλλογή των ενηλίκων που πέφτουν σε κατάλληλο ύφασμα).
Φυλλοδέτες / Archips rosanus, Adoxophyes orana
|
Φυλλοδέτες Archips rosanus, Adoxophyes orana |
Archips rosanus
(συν. Cacoecia rosana)
Tortricidae, Λεπιδόπτερα
Είναι είδος πολυφάγο και προσβάλλει κυρίως τη μηλιά και την αχλαδιά, αλλά και την ροδακινιά, την κερασιά, την φιστικιά.
Συμπληρώνει 1 γενεά το χρόνο. Διαχειμάζει στο στάδιο του ωού στον φλοιό των δένδρων και την άνοιξη εξέρχονται οι νεαρές προνύμφες. Το χρώμα τους μεταβάλλεται ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξής τους από κιτρινωπό στην αρχή σε πράσινο λαδί και γκριζοπράσινο στο τελευταίο στάδιο.
Αρχικά εγκαθίστανται στους εκπτυσσόμενους οφθαλμούς και στη συνέχεια μετακινούνται στο φύλλωμα. Η χαρακτηριστική εικόνα της προσβολής είναι η «φωλιά» από τμήματα του φύλλου που δημιουργεί με συνδεδεμένα μετάξινα νήματα, που εκκρίνει η προνύμφη. Εκεί μέσα αναπτύσσεται και νυμφώνεται.
Αρχές καλοκαιριού εξέρχονται τα ακμαία (πεταλούδες) που ωοτοκούν στο φλοιό των δένδρων. Τα ωά είναι πράσινα και τοποθετούνται σε ομάδες σχηματίζοντας ωόπλακες, που καλύπτονται και προστατεύονται από διαφανή ουσία.
Τα ακμαία διαφέρουν στην εμφάνιση ανάλογα με το φύλο. Τα θηλυκά έχουν περισσότερο ανοιχτόχρωμες πτέρυγες, από τα αρσενικά.
Adoxophyes orana
(συν. Adoxophyes reticulana συν. Capua reticulana)
Tortricidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει ως προνύμφη δεύτερης ή τρίτης ηλικίας, κάτω από φύλλα που είναι κολλημένα στο φλοιό, ή απευθείας στις ρωγμές αυτού μέσα σε ακανόνιστες αλλά πυκνές μετάξινες φωλιές. Οι προνύμφες επαναδραστηριοποιούνται τέλη Μαρτίου-αρχές Απριλίου και κατευθύνονται προς τους εκπτυσσόμενους οφθαλμούς, συνδέοντας στη συνέχεια βλαστούς και άνθη με μετάξινα νήματα. Εκεί νυμφώνονται και το Μάιο εμφανίζονται τα ακμαία (πεταλούδες). Οι προνύμφες αυτής της πρώτης γενεάς κατευθύνονται προς τις βλαστικές κορυφές, όπου στην κάτω επιφάνεια του φύλλου, κατασκευάζουν μετάξινους σωλήνες μέσα στους οποίους ζουν. Μπορεί να ενώσουν περισσότερα φύλλα μεταξύ τους ή να τα συστρέψουν μεμονωμένα, χωρίς ωστόσο να σχηματίζουν ένα κανονικό περιτύλιγμα. Στη συνέχεια κατευθύνονται στα χαμηλότερα φύλλα, που μπορεί να τα συνδέσουν με μετάξινα νήματα στην επιφάνεια των καρπών. Η δεύτερη πτήση έχει μέγιστο συνήθως μέσα Ιουλίου.
Οι προνύμφες της δεύτερης γενεάς προσβάλλουν τους καρπούς, όπου προκαλούνται φαγώματα, συνήθως επιφανειακά, που μπορεί όμως να είναι και βαθύτερα. Στα ακμαία υπάρχει πολύ έντονος φυλετικός διμορφισμός στα χρώματα και στο μέγεθος. Οι πρόσθιες πτέρυγες του αρσενικού έχουν χρώμα κίτρινο, ωχρο-κοκκινωπό με ένα διάκριτο σχέδιο κόκκινο καφέ . Το χρώμα των πτερύγων των θηλυκών είναι καφέ μαύρο με ένα σχέδιο ανοιχτόχρωμο. Οι οπίσθιες πτέρυγες έχουν χρώμα γκρίζο ανοιχτό στο αρσενικό και γκρίζο σκούρο στο θηλυκό. Τα ωά έχουν σχήμα φακοειδές. Τοποθετούνται στα φύλλα σε ωοπλάκες που αριθμούν 4-16 ωά. Αμέσως μετά την ωοτοκία έχουν χρώμα κίτρινο λεμονιού και στη συνέχεια εντονότερο κίτρινο και γυαλιστερό.
Η προνύμφη έχει χρώμα που ποικίλλει : κίτρινο πρασινωπό, πράσινο λαδί ή πράσινο σκούρο, με μικρές τριχοφόρες περιοχές κίτρινου χρώματος. Η κεφαλική κάψα και η προθωρακική πλάκα είναι μαύρες στις νεαρές προνύμφες και καστανές στις ώριμες.
Αντιμετώπιση
Συστήνεται να ακολουθούνται οι οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων
(συν. Cacoecia rosana)
Tortricidae, Λεπιδόπτερα
Είναι είδος πολυφάγο και προσβάλλει κυρίως τη μηλιά και την αχλαδιά, αλλά και την ροδακινιά, την κερασιά, την φιστικιά.
Συμπληρώνει 1 γενεά το χρόνο. Διαχειμάζει στο στάδιο του ωού στον φλοιό των δένδρων και την άνοιξη εξέρχονται οι νεαρές προνύμφες. Το χρώμα τους μεταβάλλεται ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξής τους από κιτρινωπό στην αρχή σε πράσινο λαδί και γκριζοπράσινο στο τελευταίο στάδιο.
Αρχικά εγκαθίστανται στους εκπτυσσόμενους οφθαλμούς και στη συνέχεια μετακινούνται στο φύλλωμα. Η χαρακτηριστική εικόνα της προσβολής είναι η «φωλιά» από τμήματα του φύλλου που δημιουργεί με συνδεδεμένα μετάξινα νήματα, που εκκρίνει η προνύμφη. Εκεί μέσα αναπτύσσεται και νυμφώνεται.
Αρχές καλοκαιριού εξέρχονται τα ακμαία (πεταλούδες) που ωοτοκούν στο φλοιό των δένδρων. Τα ωά είναι πράσινα και τοποθετούνται σε ομάδες σχηματίζοντας ωόπλακες, που καλύπτονται και προστατεύονται από διαφανή ουσία.
Τα ακμαία διαφέρουν στην εμφάνιση ανάλογα με το φύλο. Τα θηλυκά έχουν περισσότερο ανοιχτόχρωμες πτέρυγες, από τα αρσενικά.
Adoxophyes orana
(συν. Adoxophyes reticulana συν. Capua reticulana)
Tortricidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει ως προνύμφη δεύτερης ή τρίτης ηλικίας, κάτω από φύλλα που είναι κολλημένα στο φλοιό, ή απευθείας στις ρωγμές αυτού μέσα σε ακανόνιστες αλλά πυκνές μετάξινες φωλιές. Οι προνύμφες επαναδραστηριοποιούνται τέλη Μαρτίου-αρχές Απριλίου και κατευθύνονται προς τους εκπτυσσόμενους οφθαλμούς, συνδέοντας στη συνέχεια βλαστούς και άνθη με μετάξινα νήματα. Εκεί νυμφώνονται και το Μάιο εμφανίζονται τα ακμαία (πεταλούδες). Οι προνύμφες αυτής της πρώτης γενεάς κατευθύνονται προς τις βλαστικές κορυφές, όπου στην κάτω επιφάνεια του φύλλου, κατασκευάζουν μετάξινους σωλήνες μέσα στους οποίους ζουν. Μπορεί να ενώσουν περισσότερα φύλλα μεταξύ τους ή να τα συστρέψουν μεμονωμένα, χωρίς ωστόσο να σχηματίζουν ένα κανονικό περιτύλιγμα. Στη συνέχεια κατευθύνονται στα χαμηλότερα φύλλα, που μπορεί να τα συνδέσουν με μετάξινα νήματα στην επιφάνεια των καρπών. Η δεύτερη πτήση έχει μέγιστο συνήθως μέσα Ιουλίου.
Οι προνύμφες της δεύτερης γενεάς προσβάλλουν τους καρπούς, όπου προκαλούνται φαγώματα, συνήθως επιφανειακά, που μπορεί όμως να είναι και βαθύτερα. Στα ακμαία υπάρχει πολύ έντονος φυλετικός διμορφισμός στα χρώματα και στο μέγεθος. Οι πρόσθιες πτέρυγες του αρσενικού έχουν χρώμα κίτρινο, ωχρο-κοκκινωπό με ένα διάκριτο σχέδιο κόκκινο καφέ . Το χρώμα των πτερύγων των θηλυκών είναι καφέ μαύρο με ένα σχέδιο ανοιχτόχρωμο. Οι οπίσθιες πτέρυγες έχουν χρώμα γκρίζο ανοιχτό στο αρσενικό και γκρίζο σκούρο στο θηλυκό. Τα ωά έχουν σχήμα φακοειδές. Τοποθετούνται στα φύλλα σε ωοπλάκες που αριθμούν 4-16 ωά. Αμέσως μετά την ωοτοκία έχουν χρώμα κίτρινο λεμονιού και στη συνέχεια εντονότερο κίτρινο και γυαλιστερό.
Η προνύμφη έχει χρώμα που ποικίλλει : κίτρινο πρασινωπό, πράσινο λαδί ή πράσινο σκούρο, με μικρές τριχοφόρες περιοχές κίτρινου χρώματος. Η κεφαλική κάψα και η προθωρακική πλάκα είναι μαύρες στις νεαρές προνύμφες και καστανές στις ώριμες.
Αντιμετώπιση
Συστήνεται να ακολουθούνται οι οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων
Φυλλορύκτες / Phyllonorycter blancardella, Phyllonorycter corylifoliella, Leucoptera malifoliella, Lyonetia clerkella
|
Φυλλορύκτες Phyllonorycter blancardella, Phyllonorycter corylifoliella, Leucoptera malifoliella, Lyonetia clerkella |
Πρόκειται για Λεπιδόπτερα μικρόσωμα, γι’
αυτό και ονομάζονται και Μικρολεπιδόπτερα. Προσβάλλουν κυρίως τη μηλιά
και αχλαδιά και δημιουργούν στοές στα φύλλα, που διαφέρουν ανάλογα με το
είδος. Ανάλογα με την ένταση της προσβολής μπορεί να δημιουργηθούν
νεκρώσεις στα φύλλα, ακόμη και πτώση τους.
Phyllonorycter blancardella (συν. Lithocoletis blancardella)
Gracillariidae, Λεπιδόπτερα
Συμπληρώνει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει στο στάδιο της χρυσαλλίδας μέσα στη στοά στα πεσμένα στο έδαφος ή και μερικώς παραχωμένα φύλλα. Η πρώτη πτήση πραγματοποιείται τον Απρίλιο, συνήθως πριν ή κατά τη διάρκεια της άνθησης της μηλιάς. Από τα ωά που έχουν εναποτεθεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων εκκολάπτονται οι προνύμφες, εισχωρούν αμέσως μέσα σ’ αυτά, όπου ορρύσσουν στοά. Αυτή φαίνεται σαν ένα σημείο του ελάσματος του φύλλου ελαφρώς ανασηκωμένο (υπό μορφή λαδιάς), ωοειδούς ή τετραγωνικού σχήματος. Από την τέταρτη ηλικία και μετά οι προνύμφες μεταβάλλονται και προσβάλλουν την ανώτερη ζώνη του παρεγχύματος, διατρεφόμενες από δρυφρακτοειδές παρέγχυμα. Εξωτερικά οι στοές έχουν χρώμα ωχρό πράσινο και χαρακτηρίζονται από μικρές ανοιχτές υποεπιδερμικές κηλίδες, που αντιστοιχούν στα νύγματα των προνυμφών (εικόνα μωσαϊκού). Ταυτόχρονα η στοά λόγω της μετάξινης ύφανσης της προνύμφης, συρρικνώνεται στην κάτω επιφάνεια και ανασηκώνεται στην επάνω, παίρνοντας σχήμα πτυχής. Έτσι παίρνει το όνομα πτυχονόμιο.
Στο τέλος της ανάπτυξής της η προνύμφη, κατασκευάζει στο εσωτερικό της στοάς, ένα μικρό και λεπτό βομβύκιο που την απομονώνει από τα περιττώματα.
Η χρυσαλλίδα εξέχει ελαφρώς από την κάτω πλευρά των στοών. Η δεύτερη πτήση του έτους παρατηρείται τον Ιούνιο, ενώ η τρίτη και η τέταρτη συχνά επικαλύπτονται ξεκινώντας από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο.
Στο ακμαίο οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν χρώμα λευκό και επάνω σε αυτές διακρίνονται κάποιες κοκκινοκάστανες γραμμώσεις.
Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές και διαθέτουν αρκετούς κροσσούς. Στη θέση ανάπαυσης αυτές οι μικρές πεταλούδες προσλαμβάνουν μια χαρακτηριστική όρθια θέση στηριζόμενες επάνω στους πρόσθιους πόδες.
Οι προνύμφες είναι δύο τύπων. Ο πρώτος τύπος είναι στενός και πεπλατυσμένος. Δεν φέρει πόδες ούτε ψευδόποδες. Τρέφεται από τον χυμό των κυττάρων (πλασμοφάγος). Ο δεύτερος τύπος, που εμφανίζεται με την έναρξη της 4ης ηλικίας, είναι κανονική κάμπια χρώματος κίτρινου, με στρογγυλοποιημένη και μικρή κεφαλή. Η αγγειακή ραχιαία γραμμή είναι ευδιάκριτη. Τρέφονται από το δρυφρακτοειδές παρέγχυμα (ιστοφάγος).
Phyllonorycter corylifoliella (συν. Lithocoletis corylifoliella)
Gracillariidae, Λεπιδόπτερα
Συμπληρώνει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει ως ώριμη προνύμφη σε μια φάση που προηγείται αμέσως του σταδίου της νύμφωσης (προπλαγγόνα, όχι χρυσαλλίδα όπως το Ph. blancardella).
Οι προνύμφες διαχειμάζουν στα πεσμένα στο έδαφος φύλλα, μέσα σε μια στοά καλυμμένη με μετάξινα νημάτια και γεμάτη από κόκκους περιττωμάτων.
Η χρυσαλλίδωση πραγματοποιείται την επόμενη άνοιξη μέσα στο Μάρτιο. Τα ακμαία της πρώτης γενεάς εμφανίζονται τον Απρίλιο. Τα θηλυκά τοποθετούν τα ωά στην επάνω επιφάνεια του φύλλου. Οι προνύμφες εισχωρούν απευθείας μέσα σ’αυτό και τρέφονται με τον πασσαλώδη ιστό, που βρίσκεται αμέσως κάτω από την επιδερμίδα. Σχηματίζονται στοές που έχουν την μορφή επιμήκους πλάκας, ακανόνιστης και μεγάλων διαστάσεων (20 x 25 mm), χρώματος λευκού, γκρίζου ή καφέ αργυρού και διαφανούς. Μέσα σ’ αυτή την ευρεία στοά μπορούμε να παρατηρήσουμε, ανασηκώνοντας την επιδερμίδα, ένα δεύτερο πιο μικρό κελί (περίπου 10 mm) και πιο βαθύ, σκαμμένο σε βάθος μέσα στον πασσαλώδη ιστό.
Από την τρίτη ηλικία οι προνύμφες μεταβάλλονται και συνεχίζουν να τρέφονται από αυτόν τον ιστό. Η στοά ωστόσο είναι ορατή μόνο στην επάνω επιφάνεια των φύλλων. Στη συνέχεια στο εσωτερικό των στοών σχηματίζονται οι χρυσαλλίδες από την οποίες τον Ιούνιο εξέρχονται τα ακμαία (πεταλούδες) που θα ξεκινήσουν τη δεύτερη γενεά. Οι άλλες δύο γενεές εξελίσσονται στο διάστημα από τέλη Ιουλίου μέχρι τέλη Οκτωβρίου. Οι στοές διαχείμασης είναι διαφορετικές, από εκείνες των προηγούμενων γενεών σε σχήμα και κατασκευή. Οι προνύμφες που θα διαχειμάσουν ενώνουν με δύο μετάξινα νημάτια τις άκρες της στοάς και έτσι με την πίεση διπλώνει το φύλλο, ώστε να προστατεύεται η στοά.
Στα ακμαία το χρώμα των πρόσθιων πτερύγων είναι κοκκινωπό με ανταύγειες μεταλλικές και λευκή διακόσμηση. Σε αυτό το είδος υπάρχουν επίσης προνύμφες δύο τύπων. Εκείνες του πρώτου τύπου είναι άποδες, πεπλατυσμένες με κεφαλή τριγωνικού σχήματος. Εκείνες του δεύτερου τύπου είναι κανονικές κάμπιες, κιτρινωπές.
Leucoptera malifoliella (συν. Leucoptera scitella, συν. Cemiosfora scitella)
Lyonefiidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει συνήθως στον κορμό (κάτω από το φλοιό) ως χρυσαλλίδα κλεισμένη σε βομβύκιο, που συγκρατείται από μετάξινα νημάτια σχήματος Η. Μπορεί να διαχειμάσει ακόμη και στα πεσμένα στο έδαφος ξερά φύλλα ή στους στύλους στήριξης. Την άνοιξη όταν έχουν αναπτυχθεί τα φύλλα της μηλιάς ξεκινούν οι πτήσεις και η ωοτοκία. Τα ωά προσκολλώνται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και οι εκκολαπτόμενες προνύμφες εισχωρούν αμέσως μέσα στο φύλλο. Οι προνύμφες όταν εγκατασταθούν κάτω από την επιδερμίδα του φύλλου, αρχίζουν τη δραστηριότητά τους, ορύσσοντας στοές κυκλικά στο φύλλο, που προσλαμβάνουν τη μορφή σπείρας που παίρνει καστανό χρώμα. Οι αναπτυγμένες προνύμφες εξέρχονται και κρέμονται με μετάξινα νημάτια, μέχρι να βρουν ένα μέρος για τη χρυσαλλίδωσή τους, που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάθε όργανο του φυτού, ακόμη και στους καρπούς.
Η δεύτερη πτήση του έτους, εκδηλώνεται στις αρχές καλοκαιριού (Ιούνιο). Οι επόμενες γενεές επικαλύπτονται.
Οι προνύμφες της τελευταίας γενεάς μεταφέρονται σε μεγάλο αριθμό, κρεμασμένες από τα μετάξινα νήματα, προς τον κορμό ή τους μεγάλους βραχίονες, όπου μετά το σχηματισμό του χαρακτηριστικού βομβυκίου διαχειμάζουν σαν χρυσαλλίδες.
Ο χρωματισμός των ακμαίων είναι ανοιχτός γκρίζος-αργυρομεταλλικός. Ο θώρακας, η κοιλία και οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν τον ίδιο χρωματισμό. Αυτές οι τελευταίες παρουσιάζουν, στο ακραίο περιθώριο ορισμένες λευκές κηλίδες σε σχήμα «κόμματος», χωρισμένες από μια διακόσμηση φαιού χρώματος. Οι κροσσοί των πτερύγων είναι πολύ αναπτυγμένοι στις άκρες και στα πλάγια της κάτω πλευράς τους. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές, γκρίζου αργυρού ομοιόμορφου χρώματος με πυκνούς κροσσούς.
Η προνύμφη είναι κοντόχοντρη, γκριζοπράσινη, ενώ όταν πλησιάζει στη νύμφωση γίνεται καστανή. Η αγγειακή γραμμή έχει πράσινο χρώμα και είναι ευδιάκριτη.
Lyonetia clerkella
Lyonetiidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 2-3 γενεές το χρόνο. Προσβάλλει την μηλιά και την κερασιά.
Διαχειμάζει ως ακμαίο και δραστηριοποιείται την άνοιξη όταν έχουν αναπτυχθεί τα φύλλα της μηλιάς. Το θηλυκό ωοτοκεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και εισάγει με τον ωοθέτη του κάθε ωό ξεχωριστά. Η νεαρή προνύμφη είναι ανοιχτοπράσινη, εισέρχεται αμέσως στο φύλλο και ορύσσει οφιοειδή στοά. Η στοά σιγά-σιγά παίρνει καστανό χρώμα. Η αναπτυγμένη προνύμφη είναι καστανόχρωμη και για να νυμφωθεί εξέρχεται από το φύλλο, μετακινείται σε άλλο και υφαίνει βομβύκιο στην κάτω επιφάνειά του. Οι γενεές είναι επικαλυπτόμενες. Στα ακμαία οι πρόσθιες πτέρυγες είναι λευκές λαμπερές, με καστανή κηλίδα στην κορυφή και καστανές σκούρες εγκάρσιες γραμμές. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές, γκριζωπές με πυκνούς κροσσούς.
Phyllonorycter blancardella (συν. Lithocoletis blancardella)
Gracillariidae, Λεπιδόπτερα
Συμπληρώνει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει στο στάδιο της χρυσαλλίδας μέσα στη στοά στα πεσμένα στο έδαφος ή και μερικώς παραχωμένα φύλλα. Η πρώτη πτήση πραγματοποιείται τον Απρίλιο, συνήθως πριν ή κατά τη διάρκεια της άνθησης της μηλιάς. Από τα ωά που έχουν εναποτεθεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων εκκολάπτονται οι προνύμφες, εισχωρούν αμέσως μέσα σ’ αυτά, όπου ορρύσσουν στοά. Αυτή φαίνεται σαν ένα σημείο του ελάσματος του φύλλου ελαφρώς ανασηκωμένο (υπό μορφή λαδιάς), ωοειδούς ή τετραγωνικού σχήματος. Από την τέταρτη ηλικία και μετά οι προνύμφες μεταβάλλονται και προσβάλλουν την ανώτερη ζώνη του παρεγχύματος, διατρεφόμενες από δρυφρακτοειδές παρέγχυμα. Εξωτερικά οι στοές έχουν χρώμα ωχρό πράσινο και χαρακτηρίζονται από μικρές ανοιχτές υποεπιδερμικές κηλίδες, που αντιστοιχούν στα νύγματα των προνυμφών (εικόνα μωσαϊκού). Ταυτόχρονα η στοά λόγω της μετάξινης ύφανσης της προνύμφης, συρρικνώνεται στην κάτω επιφάνεια και ανασηκώνεται στην επάνω, παίρνοντας σχήμα πτυχής. Έτσι παίρνει το όνομα πτυχονόμιο.
Στο τέλος της ανάπτυξής της η προνύμφη, κατασκευάζει στο εσωτερικό της στοάς, ένα μικρό και λεπτό βομβύκιο που την απομονώνει από τα περιττώματα.
Η χρυσαλλίδα εξέχει ελαφρώς από την κάτω πλευρά των στοών. Η δεύτερη πτήση του έτους παρατηρείται τον Ιούνιο, ενώ η τρίτη και η τέταρτη συχνά επικαλύπτονται ξεκινώντας από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο.
Στο ακμαίο οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν χρώμα λευκό και επάνω σε αυτές διακρίνονται κάποιες κοκκινοκάστανες γραμμώσεις.
Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές και διαθέτουν αρκετούς κροσσούς. Στη θέση ανάπαυσης αυτές οι μικρές πεταλούδες προσλαμβάνουν μια χαρακτηριστική όρθια θέση στηριζόμενες επάνω στους πρόσθιους πόδες.
Οι προνύμφες είναι δύο τύπων. Ο πρώτος τύπος είναι στενός και πεπλατυσμένος. Δεν φέρει πόδες ούτε ψευδόποδες. Τρέφεται από τον χυμό των κυττάρων (πλασμοφάγος). Ο δεύτερος τύπος, που εμφανίζεται με την έναρξη της 4ης ηλικίας, είναι κανονική κάμπια χρώματος κίτρινου, με στρογγυλοποιημένη και μικρή κεφαλή. Η αγγειακή ραχιαία γραμμή είναι ευδιάκριτη. Τρέφονται από το δρυφρακτοειδές παρέγχυμα (ιστοφάγος).
Phyllonorycter corylifoliella (συν. Lithocoletis corylifoliella)
Gracillariidae, Λεπιδόπτερα
Συμπληρώνει 3-4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει ως ώριμη προνύμφη σε μια φάση που προηγείται αμέσως του σταδίου της νύμφωσης (προπλαγγόνα, όχι χρυσαλλίδα όπως το Ph. blancardella).
Οι προνύμφες διαχειμάζουν στα πεσμένα στο έδαφος φύλλα, μέσα σε μια στοά καλυμμένη με μετάξινα νημάτια και γεμάτη από κόκκους περιττωμάτων.
Η χρυσαλλίδωση πραγματοποιείται την επόμενη άνοιξη μέσα στο Μάρτιο. Τα ακμαία της πρώτης γενεάς εμφανίζονται τον Απρίλιο. Τα θηλυκά τοποθετούν τα ωά στην επάνω επιφάνεια του φύλλου. Οι προνύμφες εισχωρούν απευθείας μέσα σ’αυτό και τρέφονται με τον πασσαλώδη ιστό, που βρίσκεται αμέσως κάτω από την επιδερμίδα. Σχηματίζονται στοές που έχουν την μορφή επιμήκους πλάκας, ακανόνιστης και μεγάλων διαστάσεων (20 x 25 mm), χρώματος λευκού, γκρίζου ή καφέ αργυρού και διαφανούς. Μέσα σ’ αυτή την ευρεία στοά μπορούμε να παρατηρήσουμε, ανασηκώνοντας την επιδερμίδα, ένα δεύτερο πιο μικρό κελί (περίπου 10 mm) και πιο βαθύ, σκαμμένο σε βάθος μέσα στον πασσαλώδη ιστό.
Από την τρίτη ηλικία οι προνύμφες μεταβάλλονται και συνεχίζουν να τρέφονται από αυτόν τον ιστό. Η στοά ωστόσο είναι ορατή μόνο στην επάνω επιφάνεια των φύλλων. Στη συνέχεια στο εσωτερικό των στοών σχηματίζονται οι χρυσαλλίδες από την οποίες τον Ιούνιο εξέρχονται τα ακμαία (πεταλούδες) που θα ξεκινήσουν τη δεύτερη γενεά. Οι άλλες δύο γενεές εξελίσσονται στο διάστημα από τέλη Ιουλίου μέχρι τέλη Οκτωβρίου. Οι στοές διαχείμασης είναι διαφορετικές, από εκείνες των προηγούμενων γενεών σε σχήμα και κατασκευή. Οι προνύμφες που θα διαχειμάσουν ενώνουν με δύο μετάξινα νημάτια τις άκρες της στοάς και έτσι με την πίεση διπλώνει το φύλλο, ώστε να προστατεύεται η στοά.
Στα ακμαία το χρώμα των πρόσθιων πτερύγων είναι κοκκινωπό με ανταύγειες μεταλλικές και λευκή διακόσμηση. Σε αυτό το είδος υπάρχουν επίσης προνύμφες δύο τύπων. Εκείνες του πρώτου τύπου είναι άποδες, πεπλατυσμένες με κεφαλή τριγωνικού σχήματος. Εκείνες του δεύτερου τύπου είναι κανονικές κάμπιες, κιτρινωπές.
Leucoptera malifoliella (συν. Leucoptera scitella, συν. Cemiosfora scitella)
Lyonefiidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 4 γενεές το χρόνο.
Διαχειμάζει συνήθως στον κορμό (κάτω από το φλοιό) ως χρυσαλλίδα κλεισμένη σε βομβύκιο, που συγκρατείται από μετάξινα νημάτια σχήματος Η. Μπορεί να διαχειμάσει ακόμη και στα πεσμένα στο έδαφος ξερά φύλλα ή στους στύλους στήριξης. Την άνοιξη όταν έχουν αναπτυχθεί τα φύλλα της μηλιάς ξεκινούν οι πτήσεις και η ωοτοκία. Τα ωά προσκολλώνται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και οι εκκολαπτόμενες προνύμφες εισχωρούν αμέσως μέσα στο φύλλο. Οι προνύμφες όταν εγκατασταθούν κάτω από την επιδερμίδα του φύλλου, αρχίζουν τη δραστηριότητά τους, ορύσσοντας στοές κυκλικά στο φύλλο, που προσλαμβάνουν τη μορφή σπείρας που παίρνει καστανό χρώμα. Οι αναπτυγμένες προνύμφες εξέρχονται και κρέμονται με μετάξινα νημάτια, μέχρι να βρουν ένα μέρος για τη χρυσαλλίδωσή τους, που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάθε όργανο του φυτού, ακόμη και στους καρπούς.
Η δεύτερη πτήση του έτους, εκδηλώνεται στις αρχές καλοκαιριού (Ιούνιο). Οι επόμενες γενεές επικαλύπτονται.
Οι προνύμφες της τελευταίας γενεάς μεταφέρονται σε μεγάλο αριθμό, κρεμασμένες από τα μετάξινα νήματα, προς τον κορμό ή τους μεγάλους βραχίονες, όπου μετά το σχηματισμό του χαρακτηριστικού βομβυκίου διαχειμάζουν σαν χρυσαλλίδες.
Ο χρωματισμός των ακμαίων είναι ανοιχτός γκρίζος-αργυρομεταλλικός. Ο θώρακας, η κοιλία και οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν τον ίδιο χρωματισμό. Αυτές οι τελευταίες παρουσιάζουν, στο ακραίο περιθώριο ορισμένες λευκές κηλίδες σε σχήμα «κόμματος», χωρισμένες από μια διακόσμηση φαιού χρώματος. Οι κροσσοί των πτερύγων είναι πολύ αναπτυγμένοι στις άκρες και στα πλάγια της κάτω πλευράς τους. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές, γκρίζου αργυρού ομοιόμορφου χρώματος με πυκνούς κροσσούς.
Η προνύμφη είναι κοντόχοντρη, γκριζοπράσινη, ενώ όταν πλησιάζει στη νύμφωση γίνεται καστανή. Η αγγειακή γραμμή έχει πράσινο χρώμα και είναι ευδιάκριτη.
Lyonetia clerkella
Lyonetiidae, Λεπιδόπτερα
Έχει 2-3 γενεές το χρόνο. Προσβάλλει την μηλιά και την κερασιά.
Διαχειμάζει ως ακμαίο και δραστηριοποιείται την άνοιξη όταν έχουν αναπτυχθεί τα φύλλα της μηλιάς. Το θηλυκό ωοτοκεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και εισάγει με τον ωοθέτη του κάθε ωό ξεχωριστά. Η νεαρή προνύμφη είναι ανοιχτοπράσινη, εισέρχεται αμέσως στο φύλλο και ορύσσει οφιοειδή στοά. Η στοά σιγά-σιγά παίρνει καστανό χρώμα. Η αναπτυγμένη προνύμφη είναι καστανόχρωμη και για να νυμφωθεί εξέρχεται από το φύλλο, μετακινείται σε άλλο και υφαίνει βομβύκιο στην κάτω επιφάνειά του. Οι γενεές είναι επικαλυπτόμενες. Στα ακμαία οι πρόσθιες πτέρυγες είναι λευκές λαμπερές, με καστανή κηλίδα στην κορυφή και καστανές σκούρες εγκάρσιες γραμμές. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές, γκριζωπές με πυκνούς κροσσούς.
0 Response to "Εχθροί / Φιστικιά"
Δημοσίευση σχολίου